Kariera naukowa
Absolwentka filologii rosyjskiej UJ (1986) oraz filologii słowiańskiej UJ (1989). Pracownik IFS UJ: na stanowisku asystenta od 1993, adiunkta – od 1996, adiunkta z habilitacją – od 2005, od 2010 na stanowisku profesora nadzwyczajnego UJ. Doktorat (1993): Hymnografia serbska i jej rola w kulturze narodowej. Studia nad Srbljakiem, habilitacja (2005): Prawosławie. Historia. Naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności (książka nagrodzona przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego).
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 kwietnia 2021 r. otrzymała tytuł profesora zwyczajnego nauk humanistycznych.
Od 1997 roku związana z Uniwersytetem Ca' Foscari w Wenecji (stypendystka-wykładowca na tamtejszej slawistyce, w roku 2001/2002 profesor kontraktowy i kierownik Katedry Filologii Chorwackiej i Serbskiej). Przez blisko 20 lat (od 1998 r. związana także z Uniwersytetem w Padwie (m.in. coroczne wykłady dla studentów slawistyki; w latach 2008-2013 stały wykładowca na studiach doktoranckich i członek Kolegium Profesorskiego, a także ekspert powołany przez Włoskie Ministerstwo Nauki i wykonawca w międzynarodowym projekcie badawczym). W 2016 roku na Uniwersytecie w Padwie pracowała jako Visiting Professor.
Poza IFS UJ przez wiele lat prowadziła wykłady także w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, w Katedrze Europeistyki UJ na studiach podyplomowych oraz na Ukrainoznawstwie.
Przez 10 lat (2003-2012) pełniła w IFS funkcję kierownika studiów II stopnia „Języki i Kultura Słowian”. Od ponad 15 lat (od 2006) kieruje w IFS Zespołem Badawczym (obecny temat: Literatura w systemie komunikacyjnym kultury [słowiańskie dyskursy literackie, okołoliterackie i międzykulturowe]).
Jest członkiem kilku komisji PAN i PAU (od 2019 także wiceprzewodniczącą Komisji Kultury Słowian PAU), członkiem Komisji Badań Porównawczych nad Literaturami Słowiańskimi przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów oraz członkiem Komitetu Słowianoznawstwa PAN.
Wypromowała pięciu doktorów (doktoraty z wyróżnieniem), w tym na Uniwersytecie w Padwie.
Zainteresowania naukowe
Literatura i kultura serbska i czarnogórska; literatury Słowian (zwłaszcza z obszaru Slavia Orhodoxa) w ujęciu komparatystycznym - od wieków średnich do końca XIX w.; kultura duchowa Słowian prawosławnych (dawna i współczesna); prawosławie, Cerkiew prawosławna i myśl religijno-polityczna (obszar Bałkanów i Rosja); problematyka etniczno-wyznaniowej (auto)ideintyfikacji narodów na Bałkanach; tradycje kulturowe narodów byłej Jugosławii i ich reinterpretacje wobec zmian zachodzących we współczesnej przestrzeni kulturowo-społecznej i politycznej.
Kierowanie/udział w 7 naukowych projektach badawczych:
- kierownik projektu NCN: Boszniacy. Literackie narracje tożsamościowe (wykonawca A. Jawoszek; 2010-2011)
Główny wykonawca w 2 zagranicznych, międzynarodowych projektach zespołowych w Serbii i we Włoszech:
- Aspekti identiteta u srpskoj književnosti (2011-2014 oraz 2015-2018)
- La polemica interconfesionale tra i Serbi ortodossi e i clero cattolico nei manoscritti di Gerasim Zelić (2013-2016)
Główny wykonawca w 4 projektach zespołowych NCN:
- Przemiany w świadomości i kulturze duchowej narodów Jugosławii po 1991 rok (1996-1999)
- W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacja tradycji kulturalnej w państwach postjugosłowiańskich po 1995 roku (2001-2004)
- Kultury słowiańskie między postkomunizmem a postmodernizmem (1989-2004) (2005-2007)
- Idee wędrowne na słowiańskich Bałkanach (XVIII-XXI wiek) (2015-2018)
Zainteresowania pozanaukowe
Wybrana bibliografia
Książki:
- Hymnografia serbska i jej rola w kulturze narodowej. Studia nad „Srbljakiem", Kraków 1995, ss. 253.
- Prawosławie. Historia. Naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków 2005, ss. 307.
- Dylematy identyfikacyjne w obrębie serbsko-czarnogórskiej kulturosfery. Dawne i współczesne modele (auto)refleksji, Kraków 2019, ss. 345.
- Leksykon tradycji serbskiej (w przygotowaniu)
Artykuły:
- Świętosawie a dzisiejsze oblicze kultury duchowej Serbów, (w:) Przemiany w świadomości i kulturze duchowej narodów Jugosławii po 1991 roku, Kraków 1999, s. 11-48.
- Współczesny serbski leksykon duchowego i kulturowego dziedzictwa, czyli o powrocie do uświęconej tradycji (w:) W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacja tradycji kulturalnej w państwach postjugosłowiańskich po 1995 roku, pod red. Marii Dąbrowskiej-Partyki, Kraków 2005, s. 295-314.
- Serbscy Boszniacy (Bošnjaci). Pomiędzy fundamentalizmem a dialogiem międzyreligijnym prawosławnych i muzułmanów w Sandžaku (w:) Prace Komisji Kultury Słowian PAU, pod red. L.Suchanka, t.VI: Słowianie i ich konfesje, Kraków 2007, s.197-223.
- Serbska kultura początku XXI wieku w karnawałowym zwierciadle „świata na opak" (w:) Kultury słowiańskie między postkomunizmem a postmodernizmem 1989-2004, pod red. Marii Dąbrowskiej-Partyki, Kraków 2009, s. 99-117.
- Religija kao kod identiteta – savremene kulturne i književne naracije o verskoj identifikaciji Crnogoraca (w:) Njegoševi Dani IV. Zbornik radova Medjunarodni Naučni skup /Kotor 31.08-3.09.2011/, Nikšić 2013, s. 91-102.
- Tradycje serbskiej kultury – modele skodyfikowane i wykreowane, „Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis” 2016, nr 4, z. 4, s. 175-186 [http://dx.doi.org/10.4467/20843933ST.16.017.5922]
- Ewolucja i funkcje idei narodu w Serbii od schyłku XVIII wieku, „Slavia Meridionalis” 2017, nr 17: Transfer idei i słowiańskie Bałkany = Transfer of ideas and Slavic Balkans, s. 1-21 [https://doi.org/10.11649/sm.1325]
- Historia. Serbia [w:] Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach XVIII–XXI wiek, t. 2: Historia - Ewolucja - Rewolucja, red. G. Szwat-Gyłybowa, D. Gil, L. Miodyński, Warszawa 2018, s. 63-73 [https://ispan.waw.pl/ireteslaw/handle/20.500.12528/1066]
- Kultura. Serbia (w:) Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach XVIII–XXI wiek, t. 5: Kształcenie, humanizm, kultura, red. G. Szwat-Gyłybowa, D. Gil, L. Miodyński, Warszawa 2019, s. 56-66 [https://ispan.waw.pl/ireteslaw/ handle/20.500.12528/1081]
Zobacz Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego
*Autorka zdjęcia: Monika Marmuźniak